محبان مهدی او خواهد امد.
یاعلیمحبان مهدی او خواهد امد.
یاعلیشیطان کیست
بسم الله الرحمن الرحیم
شیطان کیست . پیروی از شیطان. دشمنان شیطان و ... . در این بخش مطالعه کنید. منبع سایت ایت الله مکارم دامت برکاته
سؤال: وجود چه ویژگی هائی در انسان برای مقابله با حزب شیطان لازم است؟
جواب: نخستین محور در خطبه دهم نهج البلاغه،
تشبیه لشکر «طلحه» و «زبیر» به لشکریان شیطان است; امام علی(ع) مى
فرماید: «آگاه باشید شیطان حزب خود را گرد آورده و سواره و پیاده هاى
لشکرش را فرا خوانده است» (اَلا وَ اِنَّ الشَّیْطانَ قَدْ جَمَعَ
حِزْبَهُ، وَ اسْتَجْلَبَ خَیْلَهُ وَ رَجِلَهُ).
چگونه آنها لشکر شیطان نباشند در حالى که پیمانشان را با امامشان شکستند و
به خاطر جاه طلبى دست به نفاق افکنى و ایجاد تفرقه در امّت اسلامى زدند و
آتشى روشن کردند که گروه عظیمى در آن سوختند و خودشان نیز سرانجام طعمه
آن آتش شدند!
تعبیر به «حزب» اشاره به هماهنگى اهداف آنها با هدفهاى شیطان است و تعبیر
به «خیل» (سواره نظام) و «رجل» (لشکر پیاده)، اشاره به تنوّع لشکریان
آنهاست.
در آیات قرآن نیز اشاره به حزب شیطان شده است آن جا که مى گوید: «اِنَّما یَدْعُوا حِزْبَهُ لِیَکُونُؤا مِنْ اَصْحابِ السَّعیرِ»; (شیطان حزب خود را فقط براى این دعوت مى کند که از دوزخیان و اهل آتش باشند).(1)
در جایى دیگر اشاره به لشکر پیاده و سواره شیطان کرده و براى آزمایش انسانها، شیطان را مخاطب ساخته، مى فرماید: «وَاَجْلِبْ عَلَیْهِمْ بِخَیْلِکَ وَرَجِلِکَ»; (و لشکر سواره و پیاده ات را بر آنها گسیل دار)!(2)
این اخطارهاى مکرّر قرآن براى این است که اهل ایمان چشم و گوش خود را باز
کنند مبادا در دام شیطان گرفتار شوند و در حزب او درآیند و در صف لشکر
سواره و پیاده او قرار گیرند! ولى این سرنوشت شوم، دامان «طلحه» و «زبیر»
و همراهان و همکاران و پیروان آنها را گرفت و به خاطر جاه طلبى و
هواپرستى در این دام گرفتار شدند.
سپس به بیان محور دوّم پرداخته، ویژگیهاى خود را بیان مى فرماید و مى گوید:
«من آگاهى و بصیرت خود را همراه دارم، نه حقیقت را بر خود مشتبه ساخته
ام و نه دیگرى بر من مشتبه ساخته است» (وَ اِنَّ مَعى لَبَصیرَتى: ما
لَبَّسْتُ عَلى نَفْسى، وَ لا لُبِسَّ عَلَىَّ).
در حقیقت سرچشمه گمراهى هر کسى یک از سه چیز است: نخست این که بصیرت و
آگاهى کافى نسبت به کارى که مى خواهد اقدام کند نداشته باشد و ناآگاهانه
وارد معرکه اى شود که برخلاف رضاى خدا و فرمان حقّ است.
دیگر این که در عین آگاهى، هوا و هوسها حجابى بر دیده حقیقت بین، بیفکند و
انسان را گرفتار اشتباه کند و چه بسیارند کسانى که از گناه بودن چیزى
آگاهند ولى بر اثر وسوسه هاى نفس و انگیزه هاى شیطانى، مجوزهایى براى
خویش درست مى کنند و گاه، آن گناه را به عنوان یک وظیفه واجب پنداشته، به
آن آلوده مى شوند; و به گفته قرآن (وَ هُمْ یَحْسَبُونَ اَنَّهُمْ یُحْسِنُون صُنعاً).(3)
سوّم این که اجازه به شیاطین انس و جن بدهد که در او نفوذ کنند و حقیقت را
مشتبه سازند. هیچ یک از این سه چیز در وجود مبارک آن حضرت راه نداشت چرا
که تمام درهاى خطا و انحراف را از درون و برون به روى وسوسه گران بسته
بود و با هوشیارى آمیخته با تقوا، حقیقت را آن چنان که هست در مى یافت و
در سایه آن به پیش مى رفت.
از خطبه بالا این معنا استفاده مى شود که شیطان در برنامه اغواگرى خود تنها
نیست; بلکه لشکریانى دارد که در خطبه فوق به عنوان لشکر سواره و پیاده
شیطان (خَیْل و رَجِل) تعبیر شده و همچنین دستیاران و هم مسلکانى دارد که
از آن به حزب شیطان تعبیر شده بود و همان گونه که گفتیم این هر دو تعبیر
در قرآن مجید آمده است (توجه داشته باشید که «خیل» گاه به معناى اسبها و
گاه به معناى اسب سواران است و در این جا معناى دوّم منظور مى باشد).
البتّه شیطان، حزب و لشکر سواره و پیاده اى به آن معنا که در اجتماعات
امروزى و ارتشها معمول است ندارد; ولى مى دانیم او دستیارانى از جنس خود و
از جنس آدمیان براى اغواى مردم دارد و حتّى احزاب کنونى و لشکرهاى سواره
و پیاده فعلى که در اختیار سلطه هاى ظالم و ستمگر است همان حزب شیطان و
لشکر پیاده و سواره او هستند.
گروهى که چابکتر و کار آمد ترند، لشکر سواره شیطانند و آنها که ضعیف تر و
کم اثرترند، لشکر پیاده اند; و گاه مى شود که انسان خود، از فرماندهان
لشکر شیطان مى باشد و چندان از آن آگاه نیست و حتّى گاه تصوّر مى کند که
در زمره «حزب الله» است، ولى در واقع در سلک «حزب الشّیطان» قرار دارد!
رهروان راه حق باید خود را به خدا بسپارد و تحت ولایت او قرار دهند تا به مضمون «اَللهُ وَلِىٌّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلماتِ اِلَى النُّورِ»
از تاریکیهاى وساوس شیطانى رهایى یافته و به نور ایمان و تقواى الهى راه
یابند و خود را با تمام وجود در ظلّ عنایت الهى قرار دهند تا به مضمون
«اِلهى لا تَکِلْنى اِلى نَفْسى طَرْفَةَ عَیْن اَبَداً»، خداوند امورشان
را بر عهده گیرد و هدایتشان را تضمین کند.
شرط وصول به این مقام همان است که مولا در خطبه بالا فرموده است، یعنى باید
تا آن جا که امکان دارد بصیرت و معرفت و شناخت را با خود همراه داشت و
از فریب خویشتن پرهیز کرد و از قرار گرفتن در معرض فریب و وسوسه هاى
دیگران بر حذر بود.(4)
(1) . سوره فاطر، آیه 6.
(2) . سوره اسرا، آیه 64.
(3) . سوره کهف، آیه 104.
(4) . پیام امام علی(ع)، جلد1، ص 480.
اللهم صل علی محمد و ال محمد
سؤال: واژه شیطان در قرآن به چه معانى اطلاق شده است؟
جواب:
کلمه «شیطان» از ماده «شطن» گرفته شده، و «شاطن» به معنى خبیث و پست آمده
است و شیطان به موجود سرکش و متمرد اطلاق مى شود، اعم از انسان و یا جن و
یا جنبندگان دیگر، و به معنى روح شریر و دور از حق، نیز آمده است، که در
حقیقت همه اینها به یک قدر مشترک بازگشت مى کنند.
باید دانست «شیطان» اسم عام (اسم جنس) است، در حالى که «ابلیس» اسم خاص
(عَلَم) مى باشد، و به عبارت دیگر «شیطان» به هر موجود موذى و منحرف کننده و
طاغى و سرکش، خواه انسانى یا غیر انسانى مى گویند، و ابلیس نام آن شیطان
است که آدم را فریب داد و اکنون هم با لشکر و جنود خود در کمین آدمیان است.
از موارد استعمال این کلمه در قرآن نیز بر مى آید که «شیطان» به موجود موذى
و مضرّ گفته مى شود، موجودى که از راه راست بر کنار بوده و در صدد آزار
دیگران است، موجودى که سعى مى کند ایجاد دودستگى نماید، و اختلاف و فساد به
راه اندازد، چنان که مى خوانیم:
إِنَّما یُریدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ...: «شیطان مى خواهد بین شما دشمنى و بغض و کینه ایجاد کند...».(1)
با توجه به این که کلمه «یُرِیْدُ» فعل مضارع است و دلالت بر استمرار دارد
حاکى از این معنى است که این اراده، اراده همیشگى شیطان است.
و از طرفى مى بینیم در قرآن نیز شیطان به موجود خاصى اطلاق نشده، بلکه حتى
به انسان هاى شرور و مفسد نیز اطلاق گردیده است. آنجا که مى خوانیم:
وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیّ عَدُوّاً شَیاطینَ الإِنْسِ وَ الْجِنّ: «بدین گونه ما براى هر پیامبرى دشمنى از شیطان هاى انسانى و یا جن قرار دادیم».(2)
و این که: به ابلیس هم شیطان اطلاق شده به خاطر فساد و شرارتى است که در او وجود دارد.
علاوه بر اینها گاهى کلمه شیطان بر «میکروب ها» نیز اطلاق شده:
به عنوان نمونه امیر مؤمنان(علیه السلام) مى فرماید: لاتَشْرَبُوا الْماءَ مِنْ ثُلْمَةِ الإِناءِ وَ لا مِنْ عُرْوَتِهِ فَإِنَّ الشَّیْطانَ یَقْعُدُ عَلَى الْعُرْوَةِ وَ الثُّلْمَة:
«از قسمت شکسته و طرف دستگیره ظرف، آب نخورید، زیرا شیطان بر روى دستگیره و قسمت شکسته شده ظرف مى نشیند».
و نیز امام صادق(علیه السلام) مى فرماید: لایُشْرَبُ مِنْ أُذُنِ الْکُوزِ وَ لا مِنْ کَسْرِهِ إِنْ کانَ فِیهِ فَإِنَّهُ مَشْرَبُ الشَّیاطِینِ:
«از دستگیره و قسمت شکسته کوزه آب مخورید که جایگاه آشامیدن شیطان ها است».
از قول پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: «موهاى شارب (سبیل)
خویش را بلند مگذارید; زیرا شیطان آن را محیط امن براى زندگى خویش قرار مى
دهد، و در آنجا پنهان مى گردد»!
به این ترتیب، روشن شد که یکى از معانى شیطان میکروب هاى زیان بخش و مضر است.
ولى بدیهى است: منظور این نیست که: شیطان در همه جا به این معنى باشد، بلکه
منظور این است که: شیطان معانى مختلفى دارد، که یکى از مصداق هاى روشن آن
«ابلیس» و لشکریان و اعوان او است: و مصداق دیگر آن انسان هاى مفسد و منحرف
کننده، و احیاناً در پاره اى از موارد به معنى میکروب هاى موذى آمده است
(دقت کنید).(3)
1 ـ مائده، آیه 91.
2 ـ انعام، آیه 112.
3. تفسیر نمونه، جلد 1، صفحه 234.
ظهور اقا امام زمان صلوات.
سؤال: خداوند متعال در پاسخ به مهلت خواستن شیطان چقدر به او مهلت داد؟
جواب: در قرآن و نهج البلاغه ، آمده است پس
از آن که شیطان مهلت خواست خداوند به او مهلت داد تا «یوم الوقت المعلوم»
امّا در این که منظور از «یوم الوقت المعلوم» چیست در میان مفسّران قرآن
و نهج البلاغه گفتگوست.
بعضى گفته اند: منظور پایان جهان و برچیده شدن دوران تکلیف است (در این
صورت تنها با مقدارى از درخواست ابلیس موافقت شده زیرا او درخواست حیات تا
روز قیامت داشت ولى تا پایان دنیا موافقت شد).
احتمال دیگر این که منظور زمان معیّنى است که پایان عمر ابلیس است و تنها
خدا مى داند و جز او از آن آگاه نیست; چرا که اگر آن زمان را آشکار مى
ساخت ابلیس تشویق به گناه و سرکشى بیشتر مى شد.
بعضى نیز احتمال داده اند که منظور روز قیامت است، زیرا تعبیر به یوم معلوم
در آیه پنجاه سوره واقعه درباره روز قیامت است که مى فرماید: «قُلْ اِنَّ الاَوَّلینَ وَ الآخِرینَ لَمَجْمُوعُونَ اِلى میقاتِ یَوْم مَعْلُوم».
ولى این احتمال بسیار بعید به نظر مى رسد زیرا بنابراین تفسیر، با تمام
خواسته او موافقت شده، در حالى که ظاهر آیات قرآن این است که با درخواست
او به طور کامل موافقت نشده است، اضافه بر این در آیه مورد بحث «یوم
الوقت المعلوم» است و در سوره واقعه «یوم معلوم» مى باشد و این دو با هم
متفاوت است، بنابراین تفسیر صحیح یکى از دو تفسیر اوّل و دوّم است.
در حدیثى نیز آمده است که منظور از «یوم الوقت المعلوم» زمان قیام حضرت مهدى ـ عج ـ است که به عمر ابلیس پایان داده مى شود.(1)
البتّه این سبب نخواهد شد که عوامل گناه به کلّى از جهان ریشه کن شود و
مسأله اطاعت و آزمایش الهى منتفى مى گردد; چرا که عامل اصلى که هواى نفس
است به قوّت خود باقى است حتّى عامل انحراف شیطان نیز هواى نفس
اوست.(2)(3)
(1). تفسیر نورالثّقلین، ج 3، ص 14، ح 46.
(2). چگونگى تأثیر هواى نفس همچنین تأثیر شیطان در انحراف انسان به بهترین
وجهى در مناجات دوّم از مناجاتهاى پانزده گانه امام على بن الحسین(علیه
السلام) آمده است.
(3). پیام امام علی (ع) ، جلد 1 ، ص 187.
سلامتی و طول عمر مقتم معظم رهبری صلوات
