زندگینامه استاد محمد صدیق منشاوی

زمانی که زندگی قاریان مشهور جهان را مرور می کنیم، نامی آشنا دیدگان را به خویشتن خیره می سازد. نامی که رسالت قاریان قرآن را در خاطره ها جاودانه می سازد…
شهید القراء نامی است که بی شک هر عاشق قرآنی را بر آن گذر افتاده است. نامی که عاشقان قرآن بارها و بارها بر آن درنگ کرده و از خویشتن پرسیده اند که: محمد صدیق از چه رو بدین نام مقلب گردیده است؟مردی که تلاوتهای زیبایش پس از گذر سالها، هنوز زینت بخش محافل و مجالس است. مردی که مقلدان بیشمار از خویش بر جای گذاشته است.
اگر بخواهیم محمد صدیق را بشناسیم، شاید بهتر آن باشد که در تذکره عرفا و صوفیان عصر به جستجوی او بپردازیم؛ چرا که محمد صدیق پیش از آنکه یک قاری باشد، یک صوفی است. صوفی که خرقه زهد بر تن کرده و رایحه معرفت و زهد از جای جای تلاوتهایش بر می خیزد.
آری، او صوفی است که جان و زندگی خویش را وقف کلام پروردگار کرده است، تا بدانجا که لحظه ای مفارقت از کلام دوست بر او چنان گران آمد که نتوانست پذیرای آن گردد و عاقبت جان خویش را در این مسیر قربان ساخت.

او را شهید القراء نامیدند، چه آن زمان که طبیبان معالجش وی را از تلاوت کتاب خدا بر حذر داشتند، وی نپذیرفت. چه زندگی جدای از مکتب و کلام دوست، نه تنها برای او بلکه بر تمامی کسانی که در این مسیر گام گذارده اند، بسی سخت و دشوار است.
استاد محمد صدیق المنشاوی در سال ۱۲۹۹ هـ.ش . یعنی حدود ۷۳ سال پیش، در شهر منشاة مصر در خانواده ای بسیار مذهبی پا به عرصه وجود گذارد.
«پدرش شیخ صدیق منشاوی یکی از قاریان صوفی منش بود که هرگز در مسیر تلاوتش اجر و پاداشی طلب نکرد. از این ور فرزندش محمد را نیز با چنین علایقی پرورش داد تا جایی که تلاوت را تنها به جهت آنکه متعلق به این کتاب مقدس است برگزید. شیخ صدیق منشاوی را فردی در کمال خشوع و خضوع می خوانند گویند او چنان تقوی پیشه بود که هرگز در هیچ تلاوتی بر اجر و پاداش آن سخنی نگفت. تنها در محل حاضر می شد، آنگاه با وقاری سرشار از خشیت الهی باز می گشت و این شیوه ای بود که در میان فرزندانش نیز نیک مشهود است».
محمد صدیق از آنجا که در شهر منشاة تولد یافت چون پدرش به منشاوی ملقب گردید. با تشویق و تعلیم پدر به آموزش معارف قرآنی و تعلیم قرائت های مختلف پرداخت، چرا که پدرش نیز از قاریان مشهور عصر خود به شمار می آمد.
مرحوم استاد منشاوی از همان ابتدا به حفظ کامل قرآن پرداخته و از ۹ سالگی به بعد در ماه مبارک رمضان شبهای قرائت قرآن برگزار می نمود. این امر تا سنین جوانی استاد ادامه داشت. این در حالی بود که پس از چندی با ورودش به رادیوی عربی مصر و پخش تلاوتهایش، به شهرت او افزوده شد تا آنکه به عنوان یکی از اساتید و قاریان مشهور مصر مطرح شد.
او قاری بزرگی است ک در میان متأخرین بی نظیر و در میان متقدمین کم نظیر بوده است. او از مفاخر بزرگ جهان اسلام و متبکر الحان گوناگون قرآنی به مشار می آید. سبک تلاوت، صوت زیبا، لحن گرم و حزین، تلفظ صحیح و بیان قوی کلمات از مختصات قرائت مرحوم منشاوی به شمار می آید که با چیرگی و مهارت کامل و تسلطی فوق العاده شنونده را به آیات الهی متوجه می سازد. او چنان تسلطی به قرائات سبعه و عشره و راویان قاری دارد که وی را به عنوان یکی از بهترین اساتید این فن در جهان اسلام مطرح نموده است، تا آنجا که شهرتش را در جای جای جهان اسلام اذعان می دارند.
مرحوم محمد صدیق منشاوی با تسلطی کامل و سبکی خاص تمامی قرآن مجید را با قرائت ترتیل تلاوت کرده است و اکنون گنجینه ای از نوارهای تحقیق و ترتیل این استاد در آرشیو رادیو قرآن موجود می باشد. تلاوتهای این استاد همه هفته از رادیو قرآن جمهوری اسلامی ایران پخش می گردد.
استاد به واسطه زندگی کوتاهش به کشورهای محدودی مسافرت کرده است. از آن جمله به سوریه، کویت و برخی از کشورهای شیخ نشین حاشیه خلیج فارس می توان اشاره کرد که در مساجد مختلف این کشورها به تلاوت قرآن کریم پرداخته است.
سرانجام دست اجل از آستین تقدیر برون آمده، این بار نیز گلی از بوستان معطر قرآن را گلچین نمود و استاد منشاوی در سن ۴۹ سالگی در سال ۱۳۴۸ هـ.ش. در شهر قاهره جان به جان آفرین تسلیم کرد و بدین طریق گرد غم و اندوه را بر جبین عاشقان کلام دوست نشانید، هر چند که امروزه پس از گذشت سالهای آوای ملکوتی او زینت بخش محافل و مجالس قرآنی و پرورش دهنده استعدادهای نهفته در این مسیر است.
روانش شاد و قرین رحمت الهی باد